Select Page

Wetenschappelijk recenseren – Prof. Ieme van der Poel (UvA)

Datum: 8 maart 2018
Tijd: 10.00 – 16.00
Locatie: Vondelzaal (Universiteit Bibliotheek, Singel 425)
Bestemd voor: Promovendi en Research Master studenten
Credits: 1 ECTS
Coördinatie: Prof. Ieme van der Poel in samenwerking met het Huizinga Instituut
Aanmeldenvoor 15 februari 2018
Maximaal aantal deelnemers: 10
NB: Deze cursus wordt in het Nederlands gegeven

Het schrijven van recensies van wetenschappelijk werk is een vaardigheid waarvan promovendi en universitaire onderzoekers-in-spe op enig moment van hun loopbaan zeker profijt zullen hebben. Daarbij valt te denken aan het beoordelen van de waarde van een studie voor vakgenoten, maar ook, wanneer het een krant of weekblad betreft, aan het schrijven van een kritiek voor een algemeen, geïnteresseerd publiek. Een recensie kan een boek maken of breken, en alleen al daarom is het van belang dat een recensent zich bezint op de eisen en voorwaarden van de kritiek.

Voor het schrijven van recensies van wetenschappelijk werk bestaan geen vaste richtlijnen. Anders dan bij het schrijven van literaire kritieken gaat het bij het recenseren van vakliteratuur niet om esthetische oordelen en smaak. Toch is er ook in de wetenschap een duidelijk verschil tussen aanvaardbare en onaanvaardbare recensies. In dit atelier komen vragen aan de orde als ‘Wat zijn maatstaven voor een goede recensie?’ ‘Vergt het recenseren van een wetenschappelijk boek een speciale manier van lezen?’ ‘Hoe maak ik een samenvatting die recht doet aan het boek?’ ‘Hoe blijf ik een academische toonzetting houden als een boek werkelijk niets voorstelt?’ ‘Kan ik het boek van een vriend recenseren?’ ‘Hoe bespreek ik een congresbundel of een andere publicatie waaraan meerdere auteurs hebben meegewerkt?’ ‘Stelt een recensie voor een digitaal platform andere eisen dan die voor een publicatie op papier?’

Tijdschriften en kranten leggen sterke beperkingen op aan recensies. Gewoonlijk staan kranten niet meer dan 500 woorden toe, terwijl ook vaktijdschriften meestal slechts 1000 woorden reserveren (alleen voor recensie-artikelen meer, maar dan bespreekt de recensent vaak enige onderling samenhangende boeken.) Wat moet er nu op zijn minst in een recensie komen te staan, als er maar zo weinig ruimte beschikbaar wordt gesteld? Aan de hand van recensies uit diverse vakgebieden van de geesteswetenschappen zullen tijdens het atelier in onderlinge wisselwerking richtlijnen en voorwaarden worden opgesteld.

Voorbereiding en literatuur

Van elke deelnemer wordt verwacht dat hij of zij van tevoren een recensie schrijft, die tijdens het atelier wordt besproken. De recensies worden nog voor het atelier plaatsvindt aan alle deelnemers ter beschikking gesteld, zodat iedereen elkaars recensie kan lezen. Om de bespreking te vergemakkelijken, is gekozen voor een recensie van een boek over een van de meest vernieuwende en dynamische ontwikkelingen binnen de geschiedwetenschap van dit moment: global history. Het betreft een wetenschapsgebied dat de nadruk legt op begrippen als mobiliteit, connectiviteit, mondialisering, Eurocentrisme en postkolonialisme en dat om die reden ook studenten buiten de geschiedwetenschap zal interesseren.

  • Sebastian Conrad, What is Global History? (Princeton, N.J.: Princeton University Press, 2016).

NB: je moet dit boek zelf aanschaffen, of lenen in een bibliotheek.

De omvang van de recensie is 750 woorden. De taal is naar wens Nederlands of Engels. Iedereen mag zelf een (fictieve) doelgroep kiezen. Je kunt kiezen voor een vaktijdschrift (bijvoorbeeld The Journal of European Studies), of voor een dagblad (bijv. Trouw), of voor een medium tussen die niveaus in (De Groene Amsterdammer, De Gids). Vermeld bij de recensie welk type doelgroep je op het oog had. Om beïnvloeding te vermijden is het raadzaam reeds gepubliceerde recensies niet vooraf te lezen.

Inleveren opdracht uiterlijk woensdag 22 februari 2018 door toezending aan de docent (i.m.vanderpoel@uva.nl) en aan het Huizinga Instituut (Huizinga-fgw@uva.nl). Let op: tijdig inleveren van deze opdracht is verplicht om deel te mogen nemen aan het atelier op 8 maart.