Op donderdag 10 december 2015 verdedigt Astrid Elbers haar proefschrift getiteld:
Early Dutch radio astronomy (1940-1970): The people and the politics
Datum: 10 december 2015
Tijd: 11:00 – 12:00
Locatie: Academiegebouw Rapenburg 67-73 Leiden
Promotor(s): Prof. dr. F.H. van Lunteren, Prof. dr. F.P. Israel
Tijdens de Tweede Wereldoorlog ontstond wereldwijd een nieuw wetenschappelijk vakgebied: radioastronomie. In Nederland werd deze discipline al snel buitengewoon succesvol. Daar zijn verschillende verklaringen voor. Zo waren de eerste radioastronomen in Nederland opgeleid als astronoom, terwijl het in het buitenland meestal fysici en ingenieurs waren met een achtergrond in radar. De Nederlandse radioastronomen misten daardoor de technische kennis om een radiotelescoop te bouwen. Daarom waren ze gedwongen allianties aan te gaan met bedrijven zoals Philips, de PTT en de KNMI die hen die kennis wel konden bieden. Uiteindelijk zouden die allianties hen nog veel meer opleveren. Een nadeel bleek dus een voordeel te zijn. Bovendien was de astronomie in Nederland onmiddellijk na de oorlog nog een heel kleinschalige onderneming en ook de nationale financieringsorganisatie ZWO bevond zich nog in een embryonaal stadium. Dit maakte dat de invloed van één persoon – in ons geval de Leidse astronoom Jan Hendrik Oort – en diens persoonlijke netwerk gigantisch kon zijn. Tot slot was de naoorlogse politieke context zeer gunstig voor ‘zuiver’ wetenschappelijk onderzoek. Men zag dit namelijk als de cruciale factor in de wederopbouw van het land. Nederland was door zijn bewolkte klimaat altijd gehinderd geweest bij optische astronomische observaties. Radiogolven dringen echter moeiteloos door wolken. Het land had hier dan ook een niche gevonden waarin het een rol van grote betekenis zou kunnen gaan spelen.
