Wetenschappelijk recenseren
Datum: 12 maart 2013
Tijd: 10 – 17 uur
Locatie: ‘s ochtends – PC Hoofthuis 4.22 / ‘s middags – PC Hoofthuis 3.19. Spusitraat 134, Amsterdam
Bestemd voor: Exclusief voor Huizinga promovendi en gevorderde RMa-studenten
Credits: 1 ECTS
Maximum aantal deelnemers: 10
Registreren
Het schrijven van recensies van wetenschappelijk werk hoort bij de taken van een academicus. Het gaat daarbij enerzijds om het beoordelen van de waarde van een studie voor het vak. Anderzijds worden vakgenoten erdoor op de hoogte gesteld van een nieuwe publicatie. Vroeger was het usance dat vooral hoogleraren de recensies in vaktijdschriften voor hun rekening namen. Tegenwoordig wordt dit ook vaak aan promovendi gevraagd. Een recensie kan een boek maken of breken, en alleen al daarom is het van belang dat een recensent zich bezint op de eisen en voorwaarden van de kritiek.
Voor het schrijven van recensies van wetenschappelijk werk bestaan geen vaste richtlijnen. Anders dan bij het schrijven van literaire kritieken gaat het bij het recenseren van vakliteratuur niet om esthetische oordelen en smaak. Toch is er ook in de wetenschap een duidelijk verschil tussen aanvaardbare en onaanvaardbare recensies. In dit atelier komen vragen aan de orde als ‘Wat zijn maatstaven voor een goede recensie?’ ‘Vergt het recenseren van een wetenschappelijk boek een speciale manier van lezen?’ ‘Hoe maak ik een samenvatting die recht doet aan het boek?’ ‘Hoe blijf ik een academische toonzetting houden als een boek werkelijk niets voorstelt?’ ‘Kan ik het boek van een vriend recenseren?’ ‘Hoe bespreek ik een congresbundel of een andere publicatie waaraan meerdere auteurs hebben meegewerkt?’
Tijdschriften en kranten leggen sterke beperkingen op aan recensies. Gewoonlijk staan kranten niet meer dan 500 woorden toe, terwijl ook vaktijdschriften meestal slechts 1000 woorden reserveren (alleen voor recensie-artikelen meer, maar dan bespreekt de recensent vaak enige onderling samenhangende boeken.) Wat moet er nu op zijn minst in een recensie komen te staan, als er maar zo weinig ruimte beschikbaar wordt gesteld? Aan de hand van recensies uit diverse vakgebieden van de geesteswetenschappen zullen tijdens het atelier in onderlinge wisselwerking richtlijnen en voorwaarden worden opgesteld.
Voorbereiding en literatuur:
Van elke deelnemer wordt verwacht dat hij of zij van tevoren een recensie schrijft, die tijdens het atelier wordt besproken. De recensies worden nog voor het atelier plaatsvindt aan alle deelnemers ter beschikking gesteld, zodat iedereen elkaars recensie kan lezen. Om de bespreking te vergemakkelijken, is gekozen voor een recensie van een boek met opstellen die voor letterkundigen, historici en kunsthistorici interessant zijn:
Marita Mathijsen (ed.), Boeken onder druk. Censuur en pers-onvrijheid in Nederland sinds de boekdrukkunst.
Amsterdam University Press, 2011; ISBN 978.90.8964.306.3.
NB: je moet dit boek zelf lenen in de bibliotheek of aanschaffen.
De omvang van de recensie is 750 woorden. De taal is naar wens Nederlands of Engels. Iedereen mag zelf een (fictieve) doelgroep kiezen. Je kunt kiezen voor een vaktijdschrift (bijvoorbeeld Bijdragen en Mededelingen betreffende de Geschiedenis der Nederlanden), of voor een dagblad (bijv. Trouw), of voor een medium tussen die niveaus in (Vrij Nederland, De Gids). Vermeld bij de recensie welke doelgroep je op het oog had. Om beïnvloeding te vermijden is het raadzaam reeds gepubliceerde recensies niet vooraf te lezen. Inleveren opdracht voor 1 maart 2013 door toezending aan de docent: h.f.cohen@uu.nl.